ในยุคที่เทคโนโลยีก้าวเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของชีวิต จนหลายครั้งมีคนให้คำนิยามที่บ่งบอกถึงบทบาทความสำคัญว่า “เทคโนโลยีอยู่กับเราตั้งแต่ตื่นจนเข้านอน” จากตรงนี้เองทำให้เกิดธุรกิจใหม่ๆ มากมาย โดยดึงประโยชน์จากไอทีมาใช้อย่างเต็มศักยภาพ และในวันนี้คงต้องเพิ่มความสำคัญของสิ่งเหล่านี้เสียใหม่ว่า “เทคโนโลยีอยู่กับเราตั้งแต่เกิดจนตาย”

บริการด้วยรักและอาลัย (Memory and Love) จึงเป็นอีกหนึ่งธุรกิจ ที่เก็บเกี่ยวเอาประสิทธิภาพของไอทีในขณะนี้ มาใช้เพื่อตอบสนองวิถีชีวิตคนเมือง ส่วนแนวคิดที่ริเริ่มมาจากห้องเรียน รูปแบบบริการ และการใช้ไอทีเพื่อธุรกิจใหม่นี้จะเป็นอย่างไรนั้น ผู้ให้คำตอบได้ดีที่สุด คงเป็นอดีตคนในวงการโทรคมนาคม ที่ผันตัวเองมาทำธุรกิจสุดพิเศษแบบนี้ กัมพล ธนาบัญญาวรคุณ กรรมการผู้จัดการ บริษัท เกียรติสยาม จำกัด ขอเชิญติดตามได้ ณ บัดนี้ ...

IT Exclusive: ธุรกิจบริการด้วยรักและอาลัย มีแนวคิดและความเป็นมาอย่างไร?

กัมพล: บริการนี้เป็นบริการที่ใหม่มาก คนที่ฟังอาจสงสัยว่าเป็นบริการอะไรกันแน่ จริงๆ แล้ว ธุรกิจตัวนี้เกิดจากตอนที่ผมเรียนปริญญาโทอยู่ที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เป็นหลักสูตรเอ็มบีเอสำหรับผู้บริหาร มีวิชาหนึ่งเป็นวิชาทำแผนธุรกิจ มีพี่คนหนึ่งทำโครงการเกี่ยวกับทำงานงานศพครบวงจร พี่คนอื่นมานั่งดูก็บอกว่าทำไมเราไม่ไปติดจอพลาสม่าที่วัดสำหรับให้คนอื่นมาแสดงคำไว้อาลัย ก็เลยเกิดจุดประกายความคิดขึ้นมา

คนที่เรียนด้วยกันในรุ่นเห็นดีด้วยว่า ความคิดนี้น่าสนใจ จะเอาจอทีวีพลาสม่าติดตามศาลาวัดต่างๆ บริการแสดงประวัติผู้เสียชีวิต และคำไว้อาลัย จึงเกิดการรวมกลุ่มกันขึ้นมาประมาณ 40 กว่าคน เป็นบริษัทกึ่งๆ มหาชน เริ่มจดทะเบียนเมื่อประมาณปลายปี 2548 ทุนจดทะเบียนถึงปัจจุบันก็อยู่ที่ 10 ล้านบาท ลงทุนค่าอุปกรณ์ศาลาวัดหนึ่งประมาณ 1 แสนกว่าบาท

แนวคิดนี้ไม่ได้ไปเห็นรูปแบบที่ไหนมาก่อน แต่คิดขึ้นมาและเราคิดว่าน่าจะมีประโยชน์ เพราะถ้ามองคนไทยเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มแรกจะเป็นกลุ่มครอบครัวผู้เสียชีวิตที่ส่วนใหญ่อยากแสดงประวัติผู้เสียชีวิตอยู่แล้ว เห็นได้จากหนังสืองานศพ ส่วนบริการคำไว้อาลัยนั้น ผมมองว่าเวลาที่ครอบครัวผู้เสียชีวิตมีความสูญเสีย สิ่งแรกที่เขาเสียคือเขาจะรู้สึกอ่อนแอ ชีวิตเขาแย่อยู่แล้ว เมื่อมีคำไว้อาลัยขึ้นมา หรือมานั่งอ่านเมื่อจบงาน ถามว่าเขารู้สึกอย่างไร เขารู้สึกดี มีความสุข คล้ายกับว่าวันที่เขาแย่แล้วมีคนมาบอกว่าเราเสียใจด้วยนะ บางคนเขียนคำไว้อาลัยที่อ่านแล้วน้ำตาคลอจนแทบอ่านไม่ได้เลยทีเดียว

IT Exclusive: รูปแบบบริการของธุรกิจนี้มีอะไรบ้าง?

กัมพล: มี 2 อย่าง คือแสดงประวัติผู้เสียชีวิตและคำไว้อาลัย ส่วนเว็บไซต์ www.memoryandlove.com ไว้สำหรับแสดงบริการต่างๆ ที่มี แต่ในอนาคตเราจะใช้เว็บไซต์เหล่านี้สำหรับแจ้งข่าวสารงานศพด้วย อย่างเช่น สามารถค้นหาได้ว่าผู้เสียชีวิตชื่อนี้ นามสกุลนี้ อยู่ที่วัดไหน ศาลาไหน สวดกี่โมง ใครเป็นเจ้าภาพบ้าง มีแผนที่วัดหรือไม่

ในส่วนของค่าบริการ ถ้าเป็นประวัติผู้เสียชีวิตเราคิดค่าบริการเป็นแพ็คเกจ คือ 2,000-4,000 บาทต่องาน ขึ้นอยู่กับจำนวนรูปภาพ ถ้ามองเป็นจำนวนเงินถือว่าถูกกว่าการเช่าจอพลาสม่าเป็นวันอีก เพราะจะเช่า 5 วันหรือ 7 วันก็ 2,000 บาท แต่จอพลาสม่าเช่าวันเดียวก็ 3,000 บาทแล้ว ส่วนคำไว้อาลัยนั้น เราคิด 390 บาทต่อข้อความต่องาน ขึ้นข้อความให้ทุกวันตลอดงาน

หลังจากจบงานครอบครัวผู้เสียชีวิตก็จะจัดทำซีดีให้กลับไปดู โดยเขาเองก็ดูจริง เพราะเรามีพนักงานโทรไปถามหลังมอบแผนซีดีไป 3-4 วันว่า เป็นอย่างไรบ้าง มีปัญหาอะไรหรือไม่ ปรากฏว่าเขาดูจริง บางคนดูก็บอกว่ายังร้องไห้อยู่ บริการนี้เป็นการเปลี่ยนรูปแบบการแสดงประวัติผู้เสียชีวิตในรูปแบบใหม่ และจริงทุกวันนี้คนที่ไปงานศพส่วนใหญ่ ไปแล้วก็ไม่รู้จะทำอะไรเหมือนกัน ก็จะได้อ่านตรงนี้

IT Exclusive: กระบวนการในการให้บริการเป็นอย่างไร?

กัมพล: ถ้าเป็นประวัติผู้เสียชีวิตเราจะมีแบบฟอร์มให้กรอกอยู่แล้ว คำไว้อาลัยถ้าคิดไม่ออกเราก็จะมีคำไว้อาลัยอย่างง่ายๆ ให้เลือก แต่ถ้าต้องการแสดงมากกว่านั้น เช่น ประวัติโดยสังเขป เครื่องราชอิสริยาภรณ์ที่ได้รับ เมื่อกรอกข้อมูลเสร็จ พนักงานก็จะสแกนมาที่สำนักงานส่วนกลาง (เซ็นเตอร์) แล้วทางส่วนกลางก็จะนำทั้งประวัติและรูปผู้เสียชีวิต มาจัดเรียงอยู่ในเทมเพลตที่กำหนดไว้

ส่วนระบบไอที สิ่งแรกที่เน้นในเรื่องของการบริหารจัดการเกี่ยวกับการซ่อมบำรุงก่อน เพราะกระจายตามวัดหลายวัดมาก ถ้ามีปัญหามาก การซ่อมบำรุงก็จะมีปัญหา ผมจึงพยายามใช้เทคโนโลยีที่มีการแฮงค์ต่ำ เช่น ใช้ตัว ธินไคลแอนท์ (Thin Client) ที่ไม่มีฮาร์ดดิสก์ในตัว ทุกอย่างอยู่ในแฟลชไดรฟ์หมด ฉะนั้นโอกาสเสียต่ำมาก และเครื่องพวกนี้เขาออกแบบมาสนับสนุนอุตสาหกรรมอยู่แล้ว

เรื่องความร้อนหรืออะไรจึงไม่ค่อยเป็นปัญหามาก จอที่เลือกใช้ก็จะเลือกประเภทที่ไม่มีสัญญาณภาพแล้วจอจะดับ เพื่อประหยัดไฟและลดชั่วโมงการทำงานของหลอดภาพ นี่เป็นวิธีคิดตั้งแต่ขั้นตอนออกแบบระบบ ด้านการส่งข้อความช่วงแรก ใช้โทรศัพท์มือถือส่งสัญญาณ ต่อมาก็ใช้อินเทอร์เน็ตบรอดแบนด์ ADSL โดยระบบทั้งหมดไม่ว่าจะเป็นการส่งภาพหรืออะไรไป เราจะตรวจสอบได้หมดว่าภาพหรือข้อความไปหรือเปล่า ถ้าไม่ไปก็จะมีการเตือนขึ้นมา และเซ็นเตอร์ก็จะทราบได้ว่าวัดไหนดับไฟ หรือสับสวิตช์อยู่ ก็สามารถโทรไปบอกทางวัดได้ บริษัทฯ พยายามทำทุกอย่างให้เป็นอัตโนมติให้มากที่สุด จึงไม่ค่อยมีปัญหาเรื่องการซ่อมบำรุงเท่าใดนัก

ด้านการชำระเงิน หลังจากโทรมาที่คอลเซ็นเตอร์ บอกว่าต้องการแสดงคำไว้อาลัยที่งานไหน ว่าอย่างไร เมื่อขึ้นข้อความเรียบร้อย เราก็จะส่งเอสเอ็มเอส (SMS) รหัสการชำระเงินไปยังผู้ใช้บริการ เพื่อชำระเงินผ่านเคาน์เตอร์เซอร์วิสที่ร้านเซเว่น อีเลฟเว่น (7-11) ได้เลย ทั้งนี้ยังไม่มีกรณีคนไม่จ่าย เพราะคนไทยส่วนใหญ่ไม่ค่อยเบี้ยวเงินงานศพ เนื่องจากคนไทยส่วนมากเขาถือกัน และผมเชื่อว่าทุกคนที่อยากจะใช้ และทุกคนพร้อมจะจ่ายอยู่แล้ว

ส่วนรายได้นั้น มีการทำบุญให้วัดอยู่แล้ว และทางวัดก็ส่งใบอนุโมทนาบัตรให้เป็นเรื่องเป็นราว แต่จริงๆ สิ่งที่วัดต้องการกลับไม่ใช่เงินทำบุญ แปลกมาก กลายเป็นว่าหลวงพ่อท่านรู้สึกว่าวัดพัฒนาขึ้น เพราะบางครั้งท่านอยากจะประชาสัมพันธ์อะไรเกี่ยวกับวัด เช่น งานบุญอะไรต่างๆ ก็สามารถทำได้ จึงกลายเป็นว่าตอนนี้ท่านกลัวผมยกจอออก ท่านทราบว่าผมลงทุนเยอะมาก ก็กลัวว่าผมจะไม่คุ้ม บางวัดเอาเงินไปถวายท่าน เพราะจะมีค่าไฟให้ท่านอยู่แล้ว และรายได้ส่วนหนึ่ง แม้จะไม่มีงานเลย ท่านก็บอกว่าไม่ต้องเอามาให้ ไม่เอาเงิน

IT Exclusive: ตอนนี้มีการติดตั้งจอพลาสม่าไว้ให้บริการมากน้อยเท่าใด?

กัมพล: ขณะนี้มี 26 วัดในกรุงเทพฯ ประมาณ 70 จอ เช่นที่วัดใหญ่ๆ อย่างวัดธาตุทอง วัดพระศรีมหาธาตุ วัดตรีทศเทพ วัดโสมนัสวรมหาวิหาร เราจะเลือกจากวัดที่คนนิยมไปจัดงานศพ เช่น วัดพระศรีฯ วัดตรีฯ วัดโสม และอีกประเภทคือวัดตามชุมชนต่างๆ เช่น วัดเสมียนนารี ย่านเทศบาลสงเคราะห์ หรือ วัดบางเตย คือ ย่านนวมินทร์ทั้งหมด

ที่วัดเราไม่จำเป็นต้องมีเจ้าหน้าที่เลย เพราะไม่อย่างนั้นฝ่ายปฏิบัติงานของเราจะใหญ่มาก ขณะนี้ทีมหลังบ้านมีพนักงานทำงานเต็มเวลา 5 คน เป็นด้านเทคนิค 3 คน นอกนั้นเป็นแบบพาร์ทไทม์ เราเน้นการใช้คนน้อย ถ้าทำระบบดีก็จะใช้คนน้อยได้ ผมจึงเน้นเรื่องการวางระบบที่ดี เพราะถ้าคนเยอะแล้วระบบไม่ดี ทุกคนจะไม่เข้าใจระบบ เมื่อไม่เข้าใจระบบกระบวนการทำงานจะเละ

IT Exclusive: กระแสตอบรับที่ผ่านมาเป็นอย่างไรบ้าง?

กัมพล: กระแสตอบรับที่ผ่านมา ผมกล้าพูดได้ว่าที่ผมไปมาแต่ละที่นั้น ส่วนใหญ่ทุกคนชอบไอเดียนี้ อย่างคำไว้อาลัย ถามว่าเหมาะกับใคร ก็เหมาะกับคน 2 ประเภท คือ คนที่สนิทกับครอบครัวผู้เสียชีวิตมากๆ กลุ่มนี้อยากจะพูดอะไรให้ครอบครัวผู้เสียชีวิตสบายใจ ซึ่งนิสัยคนไทยเวลามีอะไรไม่ค่อยกล้าพูดกัน ก็ใช้ตัวนี้เป็นสื่อ

อีกกลุ่มคือคนที่ไปร่วมงานไม่ได้ ขณะนี้ สังเกตได้ว่า คนไทยไปร่วมงานศพน้อยลง ก็ใช้บริการตัวนี้ได้เลย ถามว่าเจ้าภาพชอบบริการตัวนี้หรือไม่ เขาก็ชอบ เห็นแล้วมีความสุข ทั้งนี้ที่ผ่านมามีครอบครัวผู้เสียชีวิตมาใช้บริการราว 30 รายในส่วนของประวัติผู้เสียชีวิต แต่ในส่วนของคำไว้อาลัยยังไม่แน่นอน เพราะเรายังไม่ได้โปรโมท ทั้งหมดนี้คือยังไม่ได้โปรโมทเลย แต่เราลองทดสอบระบบไปเรื่อย

IT Exclusive: มีแผนขยายธุรกิจหรือประชาสัมพันธ์ต่อไปอย่างไร?

กัมพล: เราคงเน้นการประชาสัมพันธ์ก่อน เพราะธุรกิจเราในวันนี้ต้องบอกว่าเข้าใจยาก จากนั้นคงออกสื่อในส่วนที่เกี่ยวกับงานศพ และคงจะพัฒนาเว็บ เพราะมองว่าอนาคตตัวเว็บไซต์จะเป็นส่วนหนึ่ง ที่ทำให้ธุรกิจเราน่าสนใจ อนาคตจะเป็นเว็บสำหรับงานศพโดยเฉพาะ ใครต้องการค้นหาว่ามีงานที่ไหนก็มาที่นี่ได้ ตรงนี้คิดว่าต่อไปทุกคนยินดีนะ และตอนนี้ผมเป็นคนเดียวในประเทศไทยที่มีฐานข้อมูล เพราะปกติมีการติดต่อสอบถามจากทางวัดอยู่แล้ว

ผมมองว่าธุรกิจนี้เป็นธุรกิจที่นำเอาเทคโนโลยีเข้ามาใช้ ต่อไป ในอนาคตอาจแสดงโลโก้บริษัท หรือรูปหน้า รวมถึงอาจส่งลายเซ็นต์ได้ด้วยซ้ำไป ด้านการขยายงานตั้งใจว่าจะทำภายในกรุงเทพฯ ให้ดี ส่วนจะขยายไปยังต่างจังหวัดนั้นคงยัง เพราะค่าใช้จ่ายในการดูแลรักษาคงจะสูง นอกจากนี้ในอนาคตจะมีชุดโมบายล์ เพื่อบริการให้กับผู้ที่จัดงานในวัดที่ไม่ได้มีการติดตั้งจอพลาสม่าไว้ โดยรวมตั้งเป้าว่าจะขยายไปที่วัดอื่นๆ ราว 100-150 จอ ในหลายๆ วัดที่มีศักยภาพคงจะลงให้ครบทุกศาลา รวมทั้งวัดใหม่ๆ ด้วย แต่คงจะเน้นลงให้ครบทุกศาลาดีกว่า

IT Exclusive: มองการนำเทคโนโลยีมาใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวันอย่างไรบ้าง?

กัมพล: ผมมองว่าเทคโนโลยีมาแน่นอน เพื่อนผมตอนนี้ทำงานที่บ้านแล้ว ต่อไปคนจะออกจากบ้านน้อยลง อะไรที่ทำให้เขาสะดวกขึ้นและแทนความเป็นตัวตนเขาได้ ผมว่าเขาจะใช้บริการ อย่างบริการของผม ขนากลุ่มเป้าหมายอายุประมาณ 35 ปีขึ้นไปจนถึง 60 ปี คนอายุ 40-50 ปี ก็ยังใช้ และมีความสุขที่จะใช้ด้วย เพราะเทคโนโลยีที่เข้ามาจนคนอายุมากๆ ที่เราคิดว่าเป็นคนกลัวเทคโนโลยีนั้น ปัจจุบันเขาไม่กลัวแล้ว

จริงๆ ตอนแรกๆ ผมก็กลัว เพราะกลุ่มเป้าหมายผมเป็นคนอายุเยอะ แต่กลายเป็นว่า อายุกลับไม่เป็นผลมาก ถ้ามองในอนาคตการนำเทคโนโลยีมาใช้ ต่อไปผมสามารถนทำให้พนักงานไม่ต้องมาทำงานที่ออฟฟิศได้เลย และงานบางอย่างก็อาจทำเป็นเอาท์ซอร์สได้ เช่น งานคอลเซ็นเตอร์ก็ให้เอาท์ซอร์สไปเลย เพราะฉะนั้นต่อไป รูปแบบบริษัทก็จะเหมือนบริษัทฝรั่งมากขึ้น อาจมีพนักงานแค่ไม่ถึง 10 คน

IT Exclusive: ส่วนที่ยากที่สุดของการมาจับธุรกิจตรงนี้คืออะไร?

กัมพล: สิ่งที่ยากที่สุดคือการทำให้คนรู้จักและยอมรับ คือ มองในแง่ทำให้คนรู้จักดีกว่า เพราะในส่วนของการทำให้ยอมรับผมไม่ค่อยกังวล กลัวแต่เรื่องบริการแบบนี้ยากที่จะพูดให้เข้าใจ

IT Exclusive: มีอะไรฝากถึงผู้อ่านไทยรัฐ ออนไลน์บ้าง

กัมพล: ถ้ามองในแง่ไอที ผมอยากฝากว่าไอทีมีประโยชน์จริง ทำให้ทุกอย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น แต่คนไทยไม่ค่อยเห็น รู้สึกแต่ว่าเป็นเรื่องของการลงทุนที่ต้องใช้เงินสูง แต่ถ้าจับแล้วสามารถคำนวณได้ว่า ประหยัดต้นทุนได้เท่าไร คุ้มค่า เพราะต้องทำอย่างนี้จริงๆ แต่เมืองไทยกลับไม่ทำ เมืองไทยรู้สึกว่างบไอที คือ งบการลงทุน เสียดายเงิน แต่เมืองนอกมองว่างบไอทีคืองบเพิ่มประสิทธิภาพ ทำให้ประหยัดในอนาคตไปอีก 3 ปี จึงอยากให้มองการใช้ระบบไอทีใหม่